Overal om ons heen wordt kunststof gebruikt, met name plastic. Wie om zich heen kijkt zal immers overal plastic producten zien. Denk bij kunststofbewerking bijvoorbeeld aan verpakkingsmaterialen, betaalpasjes en de muis en toetsenbord van de computer. Kunststof is in de westerse wereld een onmisbaar materiaal geworden. Er zijn verschillende soorten kunststof die allemaal in andere dagelijkse gebruiksvoorwerpen worden verwerkt.
Wat is kunststof?
Een kunststof is een stof die niet van natuurlijke materialen gemaakt is maar synthetisch vervaardigd is. Kunststof wordt via een chemische procedure door mensen in fabrieken gemaakt. De eerste volledig kunstmatige stof (Bakeliet) werd rond 1930 geproduceerd. In eerste instantie werd voor het vervaardigen van kunststof altijd een deel van de grondstof aardolie gebruikt. Tegenwoordig kan kunststof ook gemaakt worden met plantaardige grondstoffen zoals bijvoorbeeld aardappelen of mais.
In onze spreektaal wordt plastic vaak als synoniem van kunststof gebruikt. Strikt genomen klopt dit niet. Er zijn namelijk drie groepen kunststoffen: thermoplasten, thermoharders en elastomeren. Deze laatste twee groepen zijn geen plastic. Ze hebben een andere structuur, smeltpunt en oplosbaarheid dan plastic. Deze twee soorten kunnen, anders dan plastic, niet gerecycled worden. Kunststoffen zijn ook onder te verdelen in onderstaande zeven typen kunststoffen.
Polyethyleen (PE)
Een kunststof die ontzettend veel gemaakt en gebruikt wordt is Polyethyleen, afgekort PE. Dit materiaal komt tot stand door polymerisatie van etheen. Aan het ruwe Polyethyleen worden additieven toegevoegd om de stof kleur te geven en uv-bestendig te maken. Deze additieven zijn bij verbranding of bij dumping echter schadelijk voor het milieu. Keerzijde is wel dat PE goed te recyclen is. Deze kunststof is vriesbestendig en leent zich door deze eigenschap goed voor het vervaardigen van producten die tegen kou moeten kunnen. Polyethyleen kan echter slecht tegen hoge temperaturen.
Polypropyleen (PP)
Polypropyleen, afgekort PP, kan anders dan familielid Polyethyleen juist goed tegen hoge temperaturen. PP kan zelfs tot maar liefst 90°C verwarmd worden zonder dat de stof een andere vorm of andere eigenschappen aanneemt. Vriesbestendig is Polypropyleen echter niet: onder de 0°C kan de stof breken of scheuren. PP is flexibel en slijtvast en wordt veel gebruikt voor het vervaardigen van huishoudelijke apparaten.
Polyamide (PA)
De synthetische stof Polyamide, afgekort PA, is bij veel mensen beter bekend onder de naam nylon. Behalve nylon zijn er echter meer soorten Polyamide, zoals bijvoorbeeld aramide. De niet-statische stof PA heeft ademende eigenschappen en wordt daarom veel gebruikt voor het maken van ondergoed.
Acrylonitril-butadieen-styreen (ABS)
Acrylonitril-butadieen-styreen (afgekort ABS) is sterk, vormvast en kan verchroomd worden. Vanwege deze eigenschappen wordt ABS vooral gebruikt voor het maken van stevige behuizingen voor elektronische apparatuur. Ook speelgoed zoals Lego en Playmobile worden gemaakt van deze vormvaste kunststof. ABS kan zowel tegen hoge en lage temperaturen tussen de -35°C en 90°C.
Polycarbonaat (PC)
Polycarbonaat ofwel PC is eveneens sterk en stevig. Bovendien is PC transparant en bestand tegen hoge temperaturen. Om die reden wordt PC veel gebruikt voor het maken van veiligheidsbrillen en schilden, maar bijvoorbeeld ook voor het vervaardigen van cd’s.
Polyethyleentereftalaat (PET)
De kunststof Polyethyleen wordt afgekort tot PET. Er zijn twee soorten PET: kristallijn PET en amorf PET. Deze laatste heeft geen specifieke vorm en is doorzichtig. Om die reden wordt amorf PET vaak gebruikt voor het maken van drinkflessen. De bekende Petfles dankt haar naam dan ook aan deze stof.
Polyoxemethyleen (POM)
Polyoxemethyleen lijkt tot slot op een high performance kunststof. De ontwikkelaars van POM hebben deze stof namelijk robuust en vormvast gemaakt, maar toch veerkrachtig en chemisch resistent. POM kan dankzij haar eigenschappen op verschillende manieren worden ingezet, bijvoorbeeld voor het vervaardigen van ritsen, veren en tandwielen. POM wordt om die reden veelvuldig gebruikt binnen de machinebouw en de voedingsmiddelenindustrie.
